Druga seria zmian - na ile ryzykownych?

DlaDlaczego kolejne zmiany? art. 560 i następne...

Celem kolejnych zmian ma być skuteczne przeciwdziałanie przemocy domowej poprzez alienację sprawcy od ofiary. Zgodnie z nowym art. 560 można będzie złożyć wniosek o zakazanie zbliżania się sprawcy do mieszkania, szkoły i każdego miejsca gdzie przebywa ofiara i również jakiegokolwiek kontaktu sprawcy z ofiarą. Sprawca po rozpatrzeniu wniosku może zabrać wszystkie przedmioty codziennego użytku i pracy lub zwierzęta domowe, których własność i niezbędność do życia powinien uprawdopobnić, z zastrzeżeniem, że na nich zabranie nie zgadza się wnioskodawca. Wniosek o możliwość zabrania przedmiotów niezbędnego użytku jest rozpoznawany niezwłocznie po wpływie, a sąd może zawiadomić strony telefonicznie lub przez e-mail. Do momentu opuszczenia przez sprawcę miejsca zamieszkania sąd zezwala na wspólne korzystanie z przedmiotów codziennego użytku, a w postanowieniu o eksmisję sprawcy określa m.in. odległość, którą musi zachować od ofiary. Sąd w postanowieniu może określić bezpieczne sposoby kontaktowania się sprawcy z ofiarą pełnoletnią. Z chwilą wydania postanowienia staje się ono wykonalne, a z urzędu po ustaleniu sytuacji małoletniego sąd wszczyna postępowanie o odebranie władzy rodzicielskiej sprawcy.

Proces

Koszty przejazdów, mediacje

 Za koszty sądowe przynależne są odsetki ustawowe za opóźnienie w świadczeniu za czas od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, a o ich zapłacie z urzędu orzeka sąd. Koszty procesu (koszty przejazdów, koszty poniesione w związku z wizytami (czasem zbędnymi) w sądzie, obroną i czynnościami dodatkowymi w urzędach) strony działającej samodzielnie lub przez pełnomocnika niebędącego adwokatem, radcą prawnym albo rzecznikiem patentowym nie mogą przekraczać wynagrodzenia adwokata w siedzibie sądu prowadzącego proces. Do kosztów mediacji zaliczać się będą już tylko wydatki realnie poniesione przez mediatora, a wynagrodzenie będzie może zostać ustalone tylko na podstawie odpowiedniego rozporządzenia

Środki procesowe

Oczywiście, najbardziej interesującą nas zmianą były zażalenia poziome, wprowadzone nowelizacją z 2019 roku. Ta zmiana jedynie opóźniła rozpatrywanie spraw cywilnych i prawa pracy - czego nie przewidziano. Tym razem nie zlikwidowano zażalenia do tego samego sądu tej samej instancji, ale już innego składu. W sprawach rodzinnych utrzymano je nawet po planowanym wejściu w życie ustawy.

Zmiany przed procesem

Profesjonalni pełnomocnicy i doręczenia

Wyłączenia sędziów

Właściwość

Po raz pierwszy dostosowano proces do doręczeń elektronicznych, zezwalając na doręczanie pism online już w ustawie o doręczeniach, obecnie można także ustanowić każdą osobę fizyczną pełnomocnikiem do doręczeń (art. 88). Za organy państwowe reprezentacji może dokonywać jego przedstawiciel, jeżeli jego uprawnienia wykazane w BIP nie budzą wątpliwości - i należy podać źródło. Pełnomocnictwo obejmuje wszystkie czynności, w tym sporządzenie skargi kasacyjnej Pełnomocnicy doręczają sobie pisma wzajemnie, również w formie elektronicznej, skoro posiadają adresy elektroniczne wpisane do bazy adresów. Zgodnie z art. 139 pisma może doręczać także komornik dla podmiotu z siedzibą poza granicami Polski. - to jest nowość, która obciąża komorników

Najciekawsza zmiana: wyłączanie sędziów

Znane są nam skandale z wyłączeniem sędziów wszystkiego wydziału i przekierowaniem sprawy do innego sądu równorzędnego czy stosowanie testów bezstronności wbrew ich celowi. Art. 49 par. 1 został uznany w 2022 roku za niezgodny z Konstytucją w zakresie, w jakim przewiduje wyłączenie sędziego tylko ze względu na nominację albo procedurę nominacyjną na samo żądanie strony. Mówiąc językiem powszechnym: powołanie sędziego przez taki, a nie inny organ w procedurze nominacyjnej jaka istnieje obecnie, nie może być przesłanką do wyłączania sędziów. Z zastrzeżeniem, że nie zostanie należycie uprawdopodobnione.Absolutną nowością jest wyłączenie z liczby węzłów udzielania przez sędziego pouczeń, poza nakłanianiem do ugody i wyrażaniem poglądów co do prawa. Według nas ta "okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności" ma bardzo szerokie pośrednictwo - a więc może być interpretowana w połączeniu z innymi czynnikami bardzo szeroko (art. 49 i 50). I nie można już wyłączać sędziów spoza składu orzekającego, co tylko przyspieszy postępowanie(art. 53(1) par.1 pkt.3)

Zmienia się właściwość rzeczowa sądów. Sądy rejonowe rozpoznają wszystkie najprostsze sprawy cywilne i wieczystoksięgowe do wartości przedmiotu sporu powyżej 100 tys. złotych - rzeczywiście zmniejszy się odpływ spraw w sądach okręgowych. Sądy okręgowe rozpoznają wszystkie sprawy powyżej tej kwoty, sprawy o roszczenia z prawa prasowego, o unieważnienia uchwał osoby prawnej lub ułomnej osoby prawnej (ma tylko zdolność sądową, a osobowość prawną przyznają odrębne przepisy - jest to produkt działalności doktryny)PrPr

Zmi

Metoda badawcza

Minimum Spanning Tree

Drzewo konstrukcji zmian legislacyjnych

Jest to rdzeń każdej sieci złożonej.Metoda ta z dużym powodzeniem stosuje się w badaniu rynków finansowych, przewidując kolejne kryzysy. Dlaczego nie powinniśmy więc potraktować systematyki kodeksowej jako trzonu drzewa, a instytucji prawnych jako gałęzi? A dlaczego korzenie tego drzewa nie miałyby być podstawowymi zasadami prawnymi, którymi kieruje się nasz europejski system prawa, wyrosłymi w naszych czasach?

Z pozoru prosta metafora. Minimum Spanning Tree jest schematem powiązanych ze sobą instytucji prawnych, które powinny znaleźć się w systemie prawa materialnego czy w prawie procesowym. W prawie cywilnym procesowym podstawą minimum spanning tree stanowią zasady instancyjności, równości stron, zasada prawdy materialnej, zasada skargowości - wszystkie one są powiązane w logiczną całość. Do trzonu minimum spanning tree zaliczają się wszystkie wyrosłe z jego podstaw instytucje prawa procesowego. W samym rdzeniu są wszystkie etapy procesu - rozpoznawczy, główny, apelacja, kasacja, a także postępowanie w sprawach z udziałem podmiotów międzynarodowych. Od nich pochodzą już podalsze instytucje, także przenikające się ze sobą.

Zmiany legislacyjne, które omówimy, będą dotyczyć zmian z 15 sierpnia 2023, potem zmian z 1 października 2023. 

W ubiegłym tygodniu w życie weszła obszerna nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego. Ale nie śpimy ! Od 1 października 2023 wchodzi kolejna nowelizacja procedury cywilnej. Czekamy jeszcze na kolejne nowelizacje, ale już dla innych procedur. 

Przeanalizujemy, w jaki sposób nasz z założenia racjonalny ustawodawca wykorzystał swoje możliwości legislacyjne. A zarazem wskażemy, czego mógłby uniknąć w technice prawodawczej, a co powinien rozwinąć na nowy poziom.

E-mail: laboratorium@legal-lab.pl

laboratoriumprawnicze.legallab@gmail.com

Tel: 511448501

Facebook: Laboratorium Prawnicze Legal Lab

Twitter: AnastazjaDrapa1

Linkedin: Legal Lab Laboratorium Prawnicze