Kodeks karny z 1997 nie reguluje odpowiedzialności karnej osób prawnych. Reguluje ją ustawa z 28 października 2002 o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary. Jest to instytucja stosunkowo nowa, przenosząca na grunt prawa karnego regulacje odszkodowawcze z prawa cywilnego.
Osoba prawna odpowiada wtedy, gdy wyrokiem stwierdzono przestępstwo jej członka. Od wydania wyroku nie jest zależna odpowiedzialność za szkody wyrządzone środowisku. Nie wyłącza to wejścia pokrzywdzonych na drogę procedury cywilnej za odpowiedzialność odszkodowawczą ani nałożenia jakichkolwiek kar w procedurze administracyjnej.
Skupiają się one na członku korporacji, który swoim działaniem w imieniu spółki popełnił przestępstwo, przekroczył swoje uprawnienia przy reprezentacji czy niedopełnił swoich obowiązków, dopuścił inną osobę do popełnienia przestępstwa w wyniku realizowania swoich praw do reprezentacji czy popełnił przestępstwo za zgodą osoby uprawnionej do reprezentacji spółki.
Przedsiębiorca współpracujący z osobą prawną odpowiada wtedy, gdy dopuścił się przestępstwa w czasie współpracy z osobą prawną.
Zachowanie wyczerpujące znamiona czynu zabronionego powinno przynieść spółce nieuzasadnione korzyści majątkowe i być skutkiem:
niestarannego wyboru osoby albo braku nadzoru nad nią.
Odpowiada tylko za przestępstwa gospodarcze określone w ustawie, m. in. za:
Można nałożyć tylko kary pieniężne i dodatkowe sankcje gospodarcze na okres od 1 do 5 lat.
Do kar pieniężnych zalicza się kara od 1000 zł do 5 000 000 zł, nie więcej niż 3% rocznego dochodu spółki. Dziesięciokrotnie wyższa jest kara za szkody wyrządzone dla środowiska naturalnego.
Oprócz przepadku przedmiotów z działalności przestępczej czy podania wyroku do wiadomości, można nałożyć na spółkę:
Jest to właściwe dla specyfiki działalności osób prawnych, które ponoszą tylko ciężar majątkowy. Z uwagi na liczbę podmiotów wchodzących w skład osoby prawnej nie jest możliwe zastosowanie kar typowych dla osób fizycznych - nie jest możliwe np. pozbawienie wolności.
Metoda kostek Bosego-Einsteina
Badamy prawdopodobieństwo powtórzenia poglądu na podstawie danych dotychczasowych
Metoda badawcza
Monte Carlo - metoda probabilistyczna
Metoda Isinga - losowo wybrane orzeczenia w liczbie dającej się podnieść do potęgi.
Dalsze badania
Antyplagiat i wykrywanie AI
Prognozy
Co dalej?
Blaise Pascal w liście do Antoine'a Gounoda napisał: "Ile oczek trzeba obstawić, aby wygrać w kości?". Ale w swoich badaniach uwzględnił jedynie powtarzające się pary. Satyendra Bose i jego recenzent Einstein zmienili tę koncepcję, badając niepowtarzalne pary. Tak jak w naszej metodzie Monte Carlo-Ising wybieramy randomowe, relewantne (ale nie precedensowe) wyroki sądowe z uzasadnieniem takie, w których mogą być loci communes (miejsca wspólne). Interesować nas będą okoliczności wystąpienia przesłanek
W arkuszu badamy dane orzeczenia i linie orzecznicze, analizujemy prawdopodobieństwo takiej linii orzeczniczej, która będzie nam służyć za przysłowiowe "szanse wygrania oczek"
Dalej badamy, czy w orzeczeniach występuje plagiat. Za plagiat nie uznajemy: cytatów o dacie późniejszej niż badane orzeczenie, linków zawierających sygnaturę badanego orzeczenia. Potem badamy, czy tekst uzasadnienia był napisany przez AI. jest to konieczne, ponieważ coraz częściej w pisaniu tekstów używa się AI. Obawiamy się, że niektóre fragmenty mogą być powielane przez AI, dlatego badamy orzeczenia pod tym kątem. Współcześnie ślady tekstu AI czy antyplagiat może stać się pretekstem do uchylenia orzeczenia w przyszłości, a osoba prawna może nawet zostać uniewinniona.
Dalej analizujemy potencjalne scenariusze rozwoju prawa. Do prognoz stosujemy zmodyfikowaną, opracowaną przez nas metodę. Każdy scenariusz staramy się uzasadnić zgodnie z prawami logiki. Analizujemy obecne tendencje w orzecznictwie i do czego to doprowadzi.
Wracamy z nowym badaniem orzecznictwa i nową metodą badawczą. Tym razem zbadamy, czy osoba prawna ponosi odpowiedzialność karną i co o tym mówi orzecznictwo.
W świetle ostatnich wielkich skandali z udziałem wielonarodowych korporacji postanowiliśmy zbadać, jak i kiedy były osoby prawne karane i jakie jest prawdopodobieństwo ukarania osoby prawnej za delikty i popełnione przez nią przestępstwa. Osoby prawne, duże korporacje i pomniejsze firmy też ponoszą odpowiedzialność deliktową, ale dotychczas rzadko zastanawiano się nad ich odpowiedzialnością karną,
wcześniej zarezerwowaną dla osób fizycznych.
Osobami prawnymi są: Skarb Państwa, samorządy terytorialne, inne spółki prawa handlowego i jednostki organizacyjne.
E-mail: laboratorium@legal-lab.pl
laboratoriumprawnicze.legallab@gmail.com
Tel: 511448501
Facebook: Laboratorium Prawnicze
Twitter: AnastazjaDrapa1
Linkedin: Anastazja Drapata